योगवासिष्ठ भाग - 2 | Yogavasishth Bhag - 2

सगे: २ ] वासिष्ठरामायणतासग्पकाश्चाख्यव्याख्यासंवकितः । ७७७ मा --- = ५.०० ज कक ०9 ४ + न रम ५ नीली ० न कि ~ =+ ५ न -- ~ नज त = ~ = = ~ कोना काना = न == रहमिव विगताचम्तमण्धिषत्पधिजम्मते॥ ९, | अपुनदंदीनायेव दर्घसंदुष्कपणेवत्‌ नममः । यावदशानकटलना याघदग्रह्मभाचना। चिस विगलित विद्धि वही घृतलव यथा ॥ .. ४१ यावदास्था जगजाले तावश्चिसादिकल्पना ॥ ३० | जीवन्मुक्ता महात्मानों ये परावरद्दिनः देहे यावंदहंमाघो दद्येऽस्मिन्यावदात्मता। सेषां या चिश्पदयी सा सतवमिति कथ्यते ॥ ४२ यावन्ममेदमित्यास्था तावश्चिसादिविश्रमः ॥ ३१ | जीवन्सुक्तरारीरेषु घासना व्यवहारिणी | यावश्नोदितमुचेस्त्व सजनासङ्गसद्गतः न चितच्नान्नी मवति साहि सत्वपद गता॥ ४३ याबन्मोस्थं न संक्षीण तावश्वित्तादिनिन्नता॥ २२ | निश्चतसो हि तक्वक्षा नित्यं समपदे स्थिताः। यावच्छिथिलतां यातं नेदं भुवनमावनम्‌ । लीलया प्रभ्रमन्तीह सत्वस्ंस्थितिदेखया॥ ५४ सम्यमग्दश्षनश्ात्तयान्तस्तावश्िन्तादयः स्फुटाः ॥ ३२ | शान्ता व्यवहरन्तोऽपि स्छस्थाः संयतेन्द्रियाः यावदक्षत्वमन्धत्वं ववद्य विधयाङया । नित्यं पश्यन्ति तञ्योतिन ठैतेक्येन घासना॥ ४५ मौख्यौन्मोदसमुच्छ्रायस्तावित्तादिकल्पना॥ ३४ | अन्तसुखतया सर्वै चिडहहा जिजगत्तृणम्‌ । यावद्ाश्ाविषामोदः परिस्फुरति हृडढने । जहतो ऽन्तर्निवतन्ते मुनेश्िन्तादिविप्नमाः॥ ४६ प्रविचारचकोरो ऽन्तं ताचत्धविषाव्यलम्‌॥ ३५ | पित्रेकविशादं चेतः सत्वमित्यभिधीयते। भोगेष्वनास्थमनसः रीतखामलमिवृतेः। भूयः फति नो मोहं द्ग्धर्वाजमिबाङ्करम्‌ ॥ ४७ छिन्नादापादयजालस्य सीयते चिरविश्रमः॥ ३६ | यावरत्सत्वं चिमू दान्तः पुनजजननधमिणी । | तृप्णामोहपरित्यागाजित्यदीतलसंधिदः | | चिष्वदाब्दामिधानोक्ता विप्ैस्यति बोधतः॥ ४८ पुसः प्रशान्तचित्तस्य प्रवुडा त्यक्तचित्तभूः ॥ ३७ | प्राक्तपाप्यो सवाक्नाम सत्वभाषमुपागतम्‌ असंस्नुतमिवानास्थमवस्तु परिपश्यतः चित्त क्षानाश्चिना दृग्धं न भूयः परिरोहति ॥ ४९ दुरस्थामिय हं स्वमसन्तं चित्तभूः कृतः॥ ३८ | संरोहतीषणाविद्धं यया परदुनाधिना । भावितानन्वचित्तस्वरूपरूपान्नरात्मनः। नतु क्षानाञ्निनिर्दैग्धं प्रबोधविदराद्‌ मनः॥ ५० स्वान्ताचटीनजगतः शान्तो जीवादिविभ्रमः॥ ३९ | ब्रह्मचरहै ष हि जगजगश्च ब्रह्मदहणम्‌। असम्यग्दराने शान्ते मिश्याभ्रमकरात्मनि। विद्यते नानयोदभिद्धनव्रह्मणोरिष ॥ ५९१ उदिते परमादित्ये परमार्थक्द्शने ॥ ४० | चिद्न्तरस्ति त्रिजगन्मरिये तीक्ष्णता यथा । भुपादेयतमा यन्धवो विभवा वपुरित्येवप्रकरिणेदयर्थः ॥ २९॥ | स्या ॥४४॥ तरि फं तेषां बासनया व्यवदहारपरमार्थाभयद्‌- करि सदैव तथा विजृम्भते, नेद्यादइ-याविदिल्यादिना ॥ ३० ॥ | दानार्पक्यनेया्ट--गान्ता इति । तदद्वय ज्योतिर्नित्य पद्य- आत्मना स्वेन ममेदमिलयास्था । क्रियत इति शेषः ॥ ३१ ॥ | न्ति तद्वाधिते द्वैतैकये त्वासना वा न संभवतीयर्थः ॥ ४५॥ उशचस्त्वं पूर्णता । भित्तादिप्रयुक्ता निन्नता नीचता ॥३२।॥३३॥ | तदेव स्पष्टमाह--अन्तमुखतयेति ॥ ४६ ॥ अतएवाज्ञचित्ता- अशलरूपमन्धलम ॥३४॥ माधालंक्षणो विषगन्धः । तावत्‌ | त्सलस्य बैलक्षण्यमिद्यारायैनाह--विवक्ति ॥ ४५७॥ वि. प्रकृष्टार्सविचारऊ क्षण श्र को रो &न्त ने प्रचिदाति ॥ ३५ ॥ ३६ ही । मृढाना जनानामन्ताश्वत्त शरच्दाभिधाने का सा भवति ताव- अनास्थया यक्ता चित्तभूः प्रबुद्धा प्रबोधफक्वती भवति नाय- | देष पुनजेननघा्भभी । बोधस्तु सा सत्वं सती विपयस्यति 1 केत्यर्थः ॥ ३७ ॥ चित्तानुदय एव तच्याग दद्याश्चयेनाह-- | जन्मद्ृतिलक्षणं विपरीतकाय करोतीत्यर्थः ॥ ४८ ॥ चित्त असंस्तुतमिति । असंस्तुतमनुपयुक्त दूरस्थमवस्तु अतएवासन्त- | तवेति शपः ॥ ४९ ॥ कटर तर्द भूयः संरोहति तदाद-- मभ्रपुरुषाकारमिव सं देदमनाध्थं प्ररिपश्यतधित्तस् भवनं | संरो्टतीति । ईषणा एप्रणा वि्तपुत्रलेकविषयास्ताभिराषिद्ध चित्तभूः तः ॥ ३८ ॥ भाधितं श्रवेणमनननिदिध्यासनसा- | खवितम्‌ । यथा परद्यना च्छिन्नमप्निना द्ग्धमपि तृणादि षत्कारः परिष्कतमनन्तं चिन्मात्ररूपं संसारपरतिद्धरूपाद्रूषान्त- | अन्तबजशक्तया विद्धं भूयः प्ररोहति तद्त्‌ । निर्दग्धं निर्दगषै- रमास्मा च यस्य । खान्ते मनक्षि अवरीनं जगदस्य ॥ ३५ ॥ | षणावीजश्रक्तिकम्‌ ॥ ५० ॥ ज्ञानाभिना कुतो जगद्वी जशक्ति- असम्यग्दर्षने सम्यर्दक्षनविरोधिनि अने मिथ्याभ्रमान्करोति | दाहसतत्राह- ग्रहति । हि यस्माजगद्रह्मण एव मोहद तथाषिधस्भावे ने खति ॥ ४० ॥ ४१ ॥ चित्ताभावे कथं | आरोपितरूपेण ब्रद्धिः । यस्माच्च हानाज्रगद्पि वालनगह्मल- व्यवहारसप्राद-- जीवन्मुक्ता इत्यादिना । पि्तपदवी जले | भावाभिगरद्धिकं, यतश्च अनयोत्रद्मजगतोरज्ञानमश्रकृतो मेदसत- शुष्के सिकतासु जलरेखेव चित्तप्रचाररेखा ॥ ४२ ॥ ४३ ॥ | प्नादो न विधते अतो न प्ररोहतीलयैः ॥ ५१ ॥ भिजगजिद्‌- भ्रमन्ति व्यव्रन्ति । सत्वसंस्थितिभरयुक्तया देकया अना- | न्तश्वद्रपेणेवास्ि यथा तीक्ष्णतेकरसे मरिचे तीक्षणता तद्वत्‌ । हि व दि ॥ १ नैको यावच्छम्दोऽवधारणा्थः साकस्या्थो षा. सके | दृशये. इति मभनेदमिति वान्वयः० २ त्कारेरुपस्कृत,