सुलभ विश्वकोश (भाग चौथा) | Sulabh Vishvkosh (Part-4)

विश्वविकास-+8 পপ मोद्याति आली, याच का्म॑त प्रीसमधील सात शदरागे म्हणून कांहीं तत््ववेत्वा चीं नत प्रतिद्ध अदित इराणची ध्वारी--८ जाश्िया मायमरमर्थ् आयेोनियांतील शहरांनी जी आपली प्रगति केदो होती आणि बेभव संपादन केले होते त्यांस पूर्व- नवीन वृद्धंगत होणाप्या इराणव्या सत्तेकड्डून उपद्रव पोहोचुं खागला. या वे अनातोलियामर्ध्ये लिडीया येथीछ राज्य व्व संपन्न दो्ते, या लिडीयाचा त्या वे्ी #रसस या नांत्राचा राजा ऊसून तो फार वैभवश्याली आगि श्रीमंत म्हणून प्रसिद्ध होता. याची राजधानी सार्डित ये होती, यावर इराणचा बादशहा साथरस याने सवारी कहून क्रीसत यास केद करून नेद व दृषटृद्् सै आधया मायनर पादाक्रात केला, या वे अयेन्स शहरानें आयोनियन छोकाच्या मदतीकरिता २० गछबते प्राटविलीं होतीं, याकरितां अथीनियन लोकांस शासन कर्वे असा सायरस याचा विचार होता. परंतु सिथीयन छोकावरील स्वारीत साथरस हा मझुत्यु पावल्यामुछे त्वानंतर जलिल्या उशग्रनँ युरोपवर स्वारी करण्याचा निश्चय केला. याकरितां ₹ঘারি वरिच मोटे आरमार तयार केले, परंतु त्या आरमारापकी তানহা भागाचा अंयाप्तजवद्टीर भूरश्चिराजवव्छ वादढ्ाने নাহা ज्ञाला (छि, पू. ४९९). यान॑तर २ वपरौ डरायसने मोद स्मार जमवून सरभस येटावर्न ईैजियन समुद्रवरून अंडिका प्रांताँत स॑न्‍य पाठविलें, व त्यात अथन्तवर चादून जाण्ात सांगितलें, या वेदछी अथेन्त यें मिल्यियाडीकस् या नांवाचा मुत्तद्यी पुढारी होता. स्याने स्पाटोकंडे मदत मागण्या- करितां मनुष्व पराटविद्य व स्वतः शाक्य तितके सेन्य जमबून হালুল না दण्याकारतां अथन्स शहराच्या बाहर पडला त्यात्त प्लाडिया येथून १,००० लोकाँची मदत आदी. दोन्ही छन्यांची गांठ मेराथॉनच्या मेदानावर परद्दन तेथील युद्धांत इराणी सैन्बाचा पूर्णपर्ण मोड झाठा, या परामवाचा सूड घेण्याकरितां डरायसचा 'पुत्र क्कर्सीत यानं पार मोठी तयारी करून सुमा दोन लश्च सैन्य व एक हजार गठवतानिशीं ओवर स्वारी केटी. याच सवारी थोपवून धरण्ठाकरितां स्पाटाचा राजा छिजोनिडाप्त व त्याथ्या तीन सेनिकार्नी थमोपिटी येथे तीत्र प्रतिकारानंतर आपके অভিহান के. याच अवर्धत अथीनियन लोकी येभिरस्योक्टीस या पुत्सद्याच्या सषछठया- प्रमाण २०० गछूबतांच आरमार तयार केले होते, व इराणी लोकांशी जमिनीवर छढाई देण्यापेक्षां प्रयम समुद्रावर छूढाई देण्पारव निश्चित करप्पांत आले, इराणी आरमारापकी कांहीं गलबतें मध्यंतरी वादव्यंत सांगहन व एक-दोन ठिकाणच्या १२ তুম ^-^ वचकमर्कत निकामी हार्ट. इराणी सेन्याने अयेन्स शहर जिंकून त्याचा विध्वेत्त केला. परंतु श्रीक्न आरमार व इराणी आरमार यांची अयथेन्तसमारीर सेलेंमित चेटाजवछीछ उपन सागरांत जी लढाई झाली तीत इराणी आरमाराचा पूर्णभप्ण नाश झाला, तेव्हां क्चकर्तीत यात् हेलीशौट सामुद्रधुनी वरील आपला मागे चंद पडण्याची धास्ती वाहन तो आपदा सेनापाते माडानियस याच्याजवछ ५०,००० सेन्‍्य ठेवून स्वतः दरा्णांत निघून गेला. पुटं प्टारिया येथील ठित {नियस याच्या सैन्याचा नाद झाछठा व तो स्वतः কামাল आदा, त्याच्या उरटेल्या आरमाराचहि याच दिवशी झलिल्या लढाइत नाश आल (घि. पू. ४८०). या वेठी स्पाटौनै अथीनियन लोकांत सदत केटी होती. परंतु पुढे या दोन श्रांत स्पधौ उत्पन्न होऊन पटे पिलेपिनिशियन युद्ध झालें व त्यांत गरीक शहरांची चबरीच हानि श्चाटी. अस्री লি. पू. ४४५ मध्य या दोन पक्षात ३० वपौकीरतां तह झाला, तथापि या दोन शहरांतील स्प्धों थांच्रढी नाहीं, यांच्यामर्ध्य वरील युद्धाप्रमार्णेंच आणसी दोन युद्धें झालीं व त्यांत सर्वे अरीक राष्ट्रीदी फारच हाने झाली, तथापि या काछ्ांत औस देशा- मध्यं अनेक बाचतीत प्रगति झाडी- प्रीक रंघांतील स्पथी व यादवी युद्ध-- औसमध्य इराणच्या बादशहानें केलेल्या स्वारीचा मोड केल्यानेतर त्या देशांत जरी बरीच वर्ष शांतता राहिी तरी त्या राज्यांच्या संघामध्यें परस्पर स्पधों वचचुर्स सतत चालू होतीच. त्यांच्यामध्यें पिलोपीशियन नांवार्ची वीन यादवी युद्धें झा्लीं व या युद्धात पथम अयेन्पचै वय॑स्व स्थापन टि, नंतर ভ্যান या शहरास थद मिठ्ठार्ें व नंतर थिच्ीज या शद्दरास कांहीं काल प्रामुख्व मिछालें, तथापि अखेरीत या झगड्यामर्ध्य अथेन्त शहरासच वटद्य मिव्यलें, वास्तविक या युद्धाद्ी स्मृति कर्धीच नष्ट झाडी असत्ती इतके तें परस्पर स्पर्धा व व्यक्तिद्ेप थांदीं मरलेलें आहे, परंठु याच युद्धकाटांत अ्रीक वाच्मय तयार झोर्ले वल्यांत या युद्धाचा वारंवार संबंध येत गेला म्हणून ते चिर- स्थायी জাতি আই, या युद्धामध्यें इराणच्या राजांनींहि समधून मधून हस्तक्षेप केला व कर्धी या पक्षास तर कधों ता पक्षात्त द्वव्यताहाय्य करून हैं युद्ध चाह राहण्यात मदत केली. या युद्धाचा तपशील देण्यांत व कोणीं कोणतें शहर জান व कोणीं कोणाचा खून केटा याचें विस्तृत वर्णन करण्यांत तां फारसा टाम नाद्र, थुसीडायर्डस्त या इतिद्रा्तकागानें या