ज्ञानेश्वरी प्रवेशिका | Gyaneshvari Praveshika
Book Author :
Book Language
मराठी | Marathi
Book Size :
7 MB
Total Pages :
130
Genre :
Genre not Defined. Suggest Genre
Report Errors or Problems in this book by Clicking Here
More Information About Authors :
धुं. गो. विनोद - Dhun. Go. Vinod
No Information available about धुं. गो. विनोद - Dhun. Go. Vinod
महादेव शास्त्री - Mahadev Shastri
No Information available about महादेव शास्त्री - Mahadev Shastri
Sample Text From Book (Machine Translated)
(Click to expand)(७)
गोष्टींचं विलोभन व आकर्षण श्रीगुरुदेवांनाहि असलेच पाहिजे. माझीं वैगुण्ये, माझे
दोष, माझि प्रमाद, माझे ठिकाणीं आहेत त्याअर्थी भीगुरुदववांचे ठिकाणींहि ते
असलेच पाहिजेत.'” असल्या रोचक व वचक अनुमानांचीं प्रमाणें म्हणून तो शिष्य
स्वतःच्या व श्रीरुरुदेवांच्या आचरणांतील केवळ बाह्य अंगें तुलनेसाठी विचारांत घेतो,
“ मी इंद्रियदरेप्ति साधीत आहें--श्रीगरुदेवहि इंद्रियानिष्ठ जीवन जगतांना
दिसतातच, मग मी बध्द कां? वते ख्क्त कसे?”' ही त्याची समस्या!
श्रीगुरुदेवांचे हेतु, कारक तस्ये निराळीं असतात, त्यांचें आचरण अहंकेंद्रांनें
निरणींत होत नाहीं.--बाह्य उत्तेजक (9६1४011) त्यांच्या इंद्रियशग्रामाला कार्य-
प्रदत्त करीत असतात. विशुध्द चतन्याच्या प्रकाशाने उद्दीप झाळेला त्यांचा देह
बाह्य प्रकृतीच्या उत्क्रांतीठा पोषक अशा केवळ प्रतिक्रिया देत असते. या प्रति-
क्रियांत अहंकार, बुध्दि, मन व चित्त हा अंतःकरणात्मक कॅमोशय जाग्रत नसतो
व म्हणून बाह्यतंः तेच व तसेच दिसणारे आचार, स्वभावांत अगदीं वेगळे, म्हणजे
अनासक्त व निष्काम असतात. या वस्तुस्थितीचे प्रमाण म्हणून एक ठळक ठकश्चषण
सांगतां येइल. श्रीगुरुदेवांच्या सवे वासना, मंद, अ-तीव्र असतात. त्यांच्या वास-
नांना * आग्रह * नसतो. सफल झाल्या किंवा निप्फळ झाल्या तरी त्यांना हर्षे-विषाद
बाथत नाहींत. स्थितप्रज्ञांच्या प्रज्ञेचें, वद्धीचे लक्षण भगवान् व्यासांनीं * अनाग्रह '
असे दिठंं आहे.
सिद्ध सद्गुरंना वासनाच नसते असे नव्हे, वासनेचा “अभाव ही सक्ति नव्हे-
बासनेंतळे बेथधक बीज दग्ध होणे ही खुक्ति होय. त्यांना कांहीं वासना असतात, पण
त्या स्वेच्छाप्रारच्यांतल्या नसतात--प्राकरातिक, समध्टिक उल्कांतीच्या उत्तेजकां्नी
निमांण केठेल्या असतात.
श्रीग्रुरुदेव वासनाहीन नसतात व त्यामळ शिष्याची सहज दिशाभूल होते. त्यांच्या
वासना तीव्र असतात, निष्केंद्र असतात, पण त्या *असतात ' व म्हणून शिष्याला
स्वतःचा आचार व श्रीगुरुदेवांचा आचार यांतला भेद प्रतीत होत नाहीं. हा भेद
प्रसात होण्यास खरी अडचण बाध्दिक अधिकाराचा अभाव ही नव्हे--अहकाराचा
अतिरेक दह्दीच खरी अडचण भ्रीगुरुदेवांच्या स्वस्वरूपाचे आकलन होण्याचे आड
येत असते,
कांहीं वासना अ-तीवत्र, मंद, रूपांत तरी कां असाव्या याचें कारण कुशाग्र व अहु-
भवनिष्ठ घुध्दीला सहज ओळखतां येईल. सव वासनांचें निमंलन करावयाचें झाल्यास
सा एक स्वतंत्र वासना होईल--व ती तीव्यतम झाठी तरच सवं “* इतर” वासनांचे
निमृंलन होऊं शकेल. एकहि वासना तीव्यतम झाली कीं त्यांत * बंधन ? आलेच.
म्हणून स्वभावतः सिध्द असलेल्या कांहीं वासना असं देणें हाच खरा
* वासनाजय ? होय, हा सिध्दांत अनुभवोन्सुख व साधनाव्यग्र शिष्याला आत्मसात
User Reviews
No Reviews | Add Yours...