बौद्धपर्व | Bauddh Parv

६ मध्यंतरौ याची रचना क्ञाली असली पाहिजे. त्रि पिटकाचा कांहीं भाग निःसंशय प्राचीन आहे, तसा कांहीं भाग निःसंशय अवाचीन कालातला असावा, असें दियेक पंडित म्हणतात. या प्रथाचीं भाषांतर सिहली, ब्रह्मी, चिनी, जपा नी बगेरे अनेक भाषांतून झालीं अददेत. या प्रंथाला त्रिपिटक दें नांव पढण्योंच कारण त्याच तीन पिटक ( पुढें ) म्दणजे भाग आदेत. ते येगे प्रमाणे-- १ सुत्तपिटक, यांत बुद्धाय्या उपदेशशाचा संग्रह अहे. याचे चार मोढटे ' निकायः म्ण पोरभाग आहेत. ते येणें प्रमाणें: - १ दीघनिकाय ( दीधनिकाय ), २ मजञ्ज्षिमनिकाय :( मध्यमनिकाय ), ३ संयुत्तनिकाय ( सयुक्तनिकाय ) « अंगुत्तरनिकाय, आणि ५ स्दकनिकाय (श्ुद्रनिकाय ). यांत बुद्धाचे आपल्या रिष्यांशीं वयन क्ञालले संवाद आणि तस्वह्लान व धर्म या संवेधाने रिष्यवगानि . विचारलेल्या शका व त्याची उत्तरं यांचा संग्रह केलला आह. साक्रतिसाचे संवाद पाश्चात्य तत्वज्ञानाचा बोध दोभ्याला अव्य म्दणून स्यच जसे महत्व मानण्यांत येते, तशीच या संवादांची गो अषि. हे सगठे (१८३ ) संवाद्‌ असे गहन आदत कौ, स्यातं एकेक सूत्र एकेका व्यास्यानाचा विषय करतां येल. दीघनिकायांत दौ म्हणजे मोठमोठाले संवाद आद्देत. मज्सधिम (म'यम ) निकायांत मध्यम ल्बाचि सवाद्‌ संप्रहित केर आदेत. सयुक्तनिकायांत एकाच विषयावर निरनिराग्धा शिष्यांशी झालेले संवाद एकत्र केलेले आद्देत. अंगुत्तरनिकायांत बोद्ध धर्मातलीं सीहरखदीपं पन आभथाथ वासिना महामदहिन्देन । रपिता साहल मासाय दाप वासिन मत्थाय ॥ अपमेत्वा ततोहं खीहखेभासं मनोरमं भासं । तन्तिन यानुच्छबिकं आरोपेतो विगतदोखम्‌ ॥ अ्थैः- द्या अट्रकथा महामहिन्दानें मिहल्द्रीपास आणला, आणिया द्वीप जनाच्या हितासाटीं सिंही भार्षेत छिहून ठविली- तो सिंदली भाषितून कान मनोरम आणि दाख्ञास अनुकूल अङा निर्दोष पालिमार्वेत मी लिन ठवतों.