वासुदेव वळवंत फडके | Vasudev Valawant Fadake

धर वासुदेष बळवंत फडके आढळत नाही. क्रांतीचे जे चैतन्य आणि जी चित्तहारी दृदये फ्रेंव राज्यक्रांतीच्या वेळी पॅरिसमध्ये दिसली, तसले चँतव्य आणि तसली दृदये १८५७ मध्ये हिंदुस्थानातील कित्येक राजधान्यात दिसून आली ! या उत्यानाला कित्येक पक्षपाती वृतीच्या युरोपिअन इतिहासकारांनी वड” म्हणून संबोधण्यात धन्यता मानलेली आहे. विठटत इतिहास लिहिणाऱ्यामधील अव- वादधूत इतिहासकार सत्य तिद्ध करीत असेल, तर स्वतःयुरोपिअनच असलेल्या जस्टिन मॅकार्थी यांच्या लेखणीतून उतरलेला पुढील उतारा तो उठावगी हे एक बंड होते, या भ्रमाचा बुडबुडा फोडून त्याचे सत्यहवरूप उवड करतो. जह्टिन मॅकार्या म्हगतात - 7 नि 1६ सवड गर. शो006 (06 5९9095 ३७० 7086 र 7९४०1६. 7६ बड ०६ म वाझ माझ्याड ब आटले स्वत म्पपापपठ २६ पड 8 स्प्णंफडठित 05 उमा डुलेट्एबप९९, वधाचा 08 सपे कात. ए्थाट्राठ्पड क्षिावपलझा बठ्टयणड जाट ०९०प]ूण७ा३४ 0 गर्वाबच. & दुपशण्ल 8७0प६ (१९ ट्प685९त टा(पतटट ए85 एप (6 टबा0६ 89815....::८: 12 पिडा, इएुका)र 980 ५0५ रठ्ोप्ल्त 1) इवणाह गप एठपात अवएट वठ घाट ४०%........- १ प्रे ]हलप; 8९७०३8) 'फछवे 1ठपपवे 17 006 1079811, 8 168960, 8 08 बत. 8 स्बपड&, कावे पह फपार प्ा5 बणझीडपा्टये 1010 3 एहएठोप्ठपक्षाय जवा एका पिटा ए्हलालत फट उपाण0च डपप्छ्लणट्ट 11 पिह ग्ळफातहडु 181म........तिलर मक्त सा पार लताड्संठळ्डान डयडल्व दाह ०६ दाट झाटा स्पपंट्य पतच्यलप$ 0६ झेठाज बणते ल्ळएसणसत 8 मंगर माप्पिठर वप 8 उघ्षवठची त 7९118!0िपड ४१!” 1 (“त्यावेळी नुसते शिपाईच बंड करून उठले नव्हते. ते केवळ सनिकांचेच उत्यान होते असे मुळीचे नाही. हिदुस्यानावरील ब्रिटिश सत्ते विरूद्ध एकत्रित झालेल्या सैन्यातील गाऱ्हाण्यांचा, राष्ट्रीय द्वेषाचा, आणि धार्मिक ध्येयवेडेपणाचा तो परि- पाक होता. चरबी लावलेल्या काडतुसांविषयीचा तंटा ही एक योगायोगाची ठिणगी होती. जर त्या ठिणगीने ते पेटवले नसते तर दुसऱ्या कोणत्या तरी ठिणगीने ते काम केले असते... (मीरत येथील सैनिकांना) एका क्षणात आपला नेता, आपला ध्वज आणि आपले ध्येय सापडले आणि त्या सैनिक वंडाचे एका क्रातियुद्धात परिवर्तन झाले. प्रात काळच्या प्रकाझ्ात चमकणाऱ्या यमुनेच्या तीरावर ते जेव्हा . पोहोचले, तेव्हा त्यांच्यापैकी सवंजणांनी नकळत इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण आणि आणिबाणीचा क्षण साधळा होता आणि त्या सैनिक बंडाचे एका राष्ट्रीय आणि घार्मिक युद्धात रूपांतर घडवून आणले होते !”) रै म नभ भा र ४ जस्टिन मॅकाॉर्यी - “ए हिस्टरी ऑफ आवर ओन टाइम्स,” खड ३ रा, पृ. ४६, ४७, ५०, ५१