स्त्री - गीतें | Stree - Geeten

न्न म्हिर्सिसि किलर निच नि किटिचे चि अिीिपिीअि विषयप्रवेद संशय नाहीं, तेव्हां स्रियांच्या जीवनावर आधरलेलें, स््रियांचेकडून खेळ, सण, उत्सव, इत्यादि प्रसर्गी उपयोगांत आणलें जाणारे, ब्लियांच्या दृष्टिकोनांतून व प्रामुख्यानें स्रियांनी रचलेले वाद्मय म्हणजे “ अपांरुषेय वाच्मय ”. मराठी भाषेत अशा तऱ्हेचे जै वाच्यय आज आहे त्याचाच या ठिकाणीं विचार प्रस्तुत आहे. २, दुसऱ्याहि एका अर्थानें हा शब्द साथ आहे. या वाच्ययापेकीं प्रत्येक वाक्यसमूह, कडवें अगर ओवी कोणीं गुंफली आहे हे कळणें शक्‍य नाहीं व म्हणून ज्या कृतीची निमोती व्यक्ति म्हणजे पुरुष निश्चित्‌ नाहीं तें अपौरुषेय वाड्यय, २, स्त्रीजीवनविषयक वाचछ्ययांत साहजिकच वीररसावर भर दिलेला नसणार. यावरूनहि यास पुरुषा्थविरहित व म्हणून “ अपौरुषेय ” असेहि विनोदाने म्हणावे हव तर! ४, ज्याला अगर जिला अज सुचेल ते रचून त्याची भर यात घालावी. गाणाऱ्या स्त्रीवर्गाला ते आवडल्यास त्याचीं आपोआप आवर्तने होऊन ते मुखोद्गत होई व टिकलें जाई. “ जत सुचले तसें रचले | आणि रुचले म्हणून ठसले ||” हीच याची पद्धति; हाच याचा इतिहास. या वाड्मयाला जुन्या संस्कृत अपोरुषेय वाब्ययाच्या पाटीर्शीं असलेले इश्वरप्रणीततेचे आवरण, गूढ पाविध्याचे संरक्षण, व नव्या छेखनमुद्रणादि शक्तीचे अवलंबन जरी मिळालें नाई तरी आवडी- निवडीच्या 'नेसर्गिक चाळणींतून गळत गळत खालीं उरलेलें व म्हणून एक प्रकारें ह “अक्षर वाच्यय'' आहे असें म्हणतां येईल. ५, एकीला जसें स्फुरले अगर सुचले तसे जोडून तिने गायिले, दुसरीने ते श्रवण करून. श्रतिगत केलें व आवर्डीनें तोंडीं खेळवीत वाचागत केलें, अशा तऱ्हेने केवळ श्वृतिसाहाय्याने संरक्षिलेलें म्हणून वेदवाचक क्षाति” या वाचकाचेहि तें वाच्य होतें. ६, हें वाच्मय कागदावर लेखगत झालें नाहीं पण वाणीवर खेळळें. त्याचप्रमाणे भूर्जपत्रें, शिला, इत्यादिकांवर कोरले गेले नाही, पण खरीन