दुहिता | Duhita

पाठराखणी माझी आजची प्रस्तावनाकाराची भूमिका म्हणजे कण्वक्र्षींनी शक्कुंतले- बरोबर पाठविलेल्या शाईगरवासारखी आहे. रसिकांच्या घरी * दुहिते 'ला पोचावितांना मी तिला केवळ सोबत करावयाची नसून, बंधुत्वाच्या नात्यान तिचे रक्षण व मागदर्शन करून, तिच्या पित्याला स्वास्थ्य लाभेल अशा रीतीने तिला स्वस्थरळीं नेऊन निरवावयाचें आहे. काचितू वाटेने करमणूक म्हणून मार्गातील सौंदर्यस्थळं दाखवून तिला रिक्षवाबयाचें आहे. काचितू पांदीचे कांटेकुटे दाखवून तिला त्यांपासून दूर ठेवावयाचे आहे; इतकंच काय, पण तिची अंत'प्रदृति, संस्काति व सुदृत्ति यांची ओळख पटवून देऊन तिला रसिक दुर्ष्यताच्या पदरांत घालावयाची आहे; आणि कदाचितू कांही व्यामोहामुळें तिची अवहेलना होण्याचा संभव असल्यास तिच्या बाजूने दुष्यतास व तिच्या चुकीबद्दल तिलाहि बोलावयाचे आहे. तथ[पि सासुऱ्या- स जातांना हदी * हदता ' पुनःपुन्हा मार्गे वळून पहात आहे व तिच शोकमम पिता पुनःपुन्हा आपल्या उपरण्याच्या पदराने डोळे पुशीत आहे, ह दय शाईगरवास फारच करुणर्‍म्य वाटत आहे. आपल्या कन्येच्या गुणांविषरयी पित्याला कितीहि खात्री असली, तरी ती पतिग्हीं कशी नांदेल याची चिन्ता त्याला तापविल्याखेरीज रहात नाई. “ एकदा ओऔपलेल्या कन्येची रक्षिक दु्यताला विस्मृति तर होणार नाही! दुसऱ्या अनेक सुंदर रूपवती स्रियांना मुलून तो तिची अवहेलना करील का!” अशा एक ना दोन अनेक शंकांनी त्याचे अतःकरण ढगाळून जातें व मग त्यांतून पाझरणाऱ्या सरी त्याला पदरांत टिपून घ्याव्या लागतात. अशा वेळीं शाईगरवासारखे बंधु पाठराखणीसार्ठी असळेले बरे, बापाच्या इळुवार