रम्य रात्री | Ramya Raatri

गनीम ९ पण मला तेथ तीन महिन्यांत अ पाहावयाला मिळार्ल त्याच मी हई बाचकां- कारितां बरणम करीत आरईहे. माझी सर्िहिस जरी मिलिटरींत निरनिराळ्या कमान्डस्‌मर्ध्ये श्षाली असली तरी माझी नोकरीची बरींचशीं वर्षे पुण्यास गेर्ली होतीं. पुण्याची हवा मला फार मानवे, शिवाय पुण्यास माझे स्नेही-सोबती पुष्कळ होते. म्हाप्रळ सोडून पुण्यास येण्याचे हई एक दुसरे कारण होतें, या तीन महिन्यांत मळा माझे ओळखीचे म्हातारे पेन्शनर किती तरी भेटले, त्यांतले कोणी मला आपल्या बर्‍या न होणाऱ्या रोगाचे वर्णन सांगून त्याची बिनाखी करा- वयास सांगत: तर कोणी मला मुनसफ समजूत पेनशनवरून होणाऱ्या घरां- तील भांडणांच्या हकीकती सांगत, किंवा बांटपाबरून होणाऱ्या मारा- मार्‍यांचीं वर्णन करीत; कोणी मला त्यांच्या त्रासिक झालेल्या तिसऱ्या कुटुंबाच्या मनःस्थितीची परीक्षा करावयास सांगत, तर कोणी माझे कानांशीं लागून औकासाच्या गणावगुणांची चचा करीत. सर्वच पेनशनर बर ब॒णेन केल्याप्रमाणे नव्हते, त्यांतील कांहीं प्रामाणिकपणा व निःस्पृहता या दोन गुणांमुळे सरकारच्या मर्जीतून उतरलेले ब॒ बढतीस मुकलेले होते तर कांहींना पांढरे केस खरोखरच खुलून दिसत होते, एका पेनशनरबद्दल तर मला फारच कौतुक वाटे, तो माझेआधीं पेनशन घेऊन जाई. मी धरीं परत येतांना तो बुघवारांत नातवंडांकारेतां खाऊच्या पुड्या बिकत घेतांना दिसे. यांप्रमाणे मी पेनदनरांचे ओळींत नित्याप्रमाणे त्यांच्या स्वभाबाच निरीक्षण करीत उभा राहिलों, सुभेदार माझ्या मागोमाग उभा होताच, आम्ही दोघे पेनशन धऊन कांपौडांत नोटा मोजीत उभे राहिलों. इत- क्यांत एक अठरा एकोणीस वर्षांचा गोरापान जवान तरुण एक नवी कोरी सायकल हातांत घेऊन सुभेदारापाशीं येऊन उभा राहिला, त्याचे शरीर भरदार होते. त्याची कांति तेजस्वी होती, तो आतिशय देखणा होता. तो अतिशय बळकट ब चपळ दिसत होता. तो “राजबिंडा? या पदवीला योग्य होता, त्याचें हास्य सुमधुर होते, त्याला पाहिल्याबरोबर त्याचेविषर्यी माझे मनांत स्नेहभाव उत्पन्न झाला, मळा वाटे. जांवई असावा तर असा “ दरिक्ंद्र, हे घे पैसे आणि तुळा पाहिजे त फूलपांन, फळफळावळ ब मेवामिठाई आण, ?? सुभेदार त्याला म्हणाले