पेशवाईची प्राण प्रतिष्ठा | Peshavaaiichii Praan Pratishhtha

पेशवाईची प्राणप्रतिष्ठा रै एवढा अनर्थपात काँ झाला ह भवितव्य तेव्हां बाळाजीपंतांना कळेना. पण त्या काळीं अंजनवेलीजवळील भागवगुर्फेत गुप्त रीतीने वास्तव्य करणारे व पुढं धावडशीला वास्तव्य करू लागल्यावर ब्रह्ेंद्रस्वामी या नांवाने त्रिभुवनविख्यात होऊन पेशवाईच्या अव्वल आमदानींत महा- राष्ट्राच्या हितासाठीं अहर्निश कायावाच[मनाने झटणारे भार्गवस्वामी प्रथमपासूनच अंतशानाने भाविष्यकाळांतील घटनासूर्रे ओळखून श्या का[रश्थानाच्या मुळाशी एकजीवीपणाने वावरत होते. त्यांनींबाळाजी- पंतांना '“आज तुझ्या देशवत्यागान देवाच्या दरबारीं तुझ्या नांवानें भावी “पेशवाईचे पुण्याहवाचन ठेवले गेलें आहे अर्ल त्यांच्या भावी भाग्योदयाचे रहस्य उलगडून सांगितलें. तेव्हांपासून आजपर्यंतचे दिवस असे गेले; आतां पुढ काय! याचा निर्णय गुरुमुखाने ऐकण्यासाठींच त्यांनीं आज पिराजीच्या हाती स्वामींना चिठ्ठी पाठविली व पिराजी उत्तर घेऊन केव्हां येतो याची वाट पाहत ते आंत गेले. आज दोन दिवस बाळाजीपंतांच्या मनांत ह्या एका गोष्टीशिवाय दुसरा विचार नव्हता. ते “लाथ मारीन तिथे पाणी काढीन * अशा वृत्तीचे धमकदार व शील-लामर्थ्यवानू पराक्रमी पुरुष होते. त्या त्यांच्या कर्तबगारपणाला साजेसा आत्मविश्वास त्यांच्या मनीमानर्सीं ठसलेला होताच. पण मानवी कर्तेबगारीच्या अतीत व अरदृष्टिगोचर असा ईश्वरी नेमानेम काय आहे नकळे, ही चिंता कोणाही श्रद्धाळ व आस्तिक कतेबगाराच्या मनांत आत्मविश्वासाच्या गळ्यांत गळा घाळून वावरत असावयाचीच, यालाही बाळाजीपंत अपवाद नव्हते. कोणत्याही कारणामुळें कां होईना, आज ' दोन दिवस त्यांचा उजवा डोळा कोटे लवला किंवा उजवा बाहु स्फुरण पावला कीं त्यांना वाटावे, हा शुभ शकुन झाला. आणि आपल्या कुलदैवताची-श्रीगजाननाची पूजा करतांना गजाननाला वाहिलेले तांब जास्वंद नीट न बसल्यामुळे सहज डाव्या बाजून गळून पडले कीं ते फिकिरीत पटावे, “अर्ल का बर झालें! देवान डावा कोल कां बर दिला! माझ कारी चुकले की काय!”