पंचदशी २ | Panchadashi 2

| ० च 4 र तृततिदीपः । प धट्ठान झालला आत्मा ताच अन्योन्याध्यासाच्या या[गान असग बुद्धाताळ जाव झाला असवा त्याला या श्रतात पुरुष अस ह्मणतात. ॥।*%॥ विविरण:--प्रथम शठोकांत पुरुष म्हणन ज्याळा म्हटलें आहे तो कोण ? असंग आत्मा पररुष नव्हे; जड वुद्धीही देग्खील परुप नव्हे; व त्या ब्रुद्धीतील आभासही परुप नड; याचे, कारण पटच्या शकांत समजेल, तर मग पुरुष म्हणजे कोण? कधीही वकार न पावणार व कॉटेह्ी सक्त न होणारे असं चेतन्य तद्रप व देह, ड्रंद्रिये यादिकांच्या श्रमाला आघारभूत असा परमात्मा अन्योन्याध्यासाच्या योगाने बुद्धी मध्यें जाव द्दोतो. व अगा असंग बुद्धिगत जीवरूप असंग परमात््यालाच श्रतिमाता पुरप असे म्हणते. आत्मा व वुद्धि हीं परस्पर विरोधी असल्यामुळें परमार्थतः असंग आदत. म्ट्णज ह्या उभयतांचा त्रिका्टीद्दी संस होणें शक्‍य नाहीं. पण अनादि अविचेमळं त्यांच्या धर्मीचा परस्पर आरोप झाला कीं त्या सव (जीव, बुद्धि व देश्वर ) या समृद्दाला पुरुष ह नाव प्रात होत. ॥ ७ ॥ ाझा:--पुरुष म्हणज विदाभासलख्य जाव, अस मानल्यास कोणता प्रत्यवाय आदे १ समाधान-- साधिष्ठानो विमोक्षादी जीवोउवधिक्रियंते न तु । केवलो निरचधिष्ठानाविश्वांतेः काप्यसिद्धितः ॥ ६ ॥। अन्वय:--साथिष्रानः जावः विमोक्षादी अर्धिक्रियते । न तु केवल्ः, कुतः निराधेष्ठानवि श्रान्ते; क अपि असिद्धितः हेतोः । अ्थ:--आधिष्ठानासहवतमान जीव मोक्षादिकांविषयां आधेकारी होतो केवळ आभास नव्हे. कारण आधिष्ठानराहित भ्रांति कोठेही सिद्ध होत नाही. ॥ ६ ॥। विवरण:--साधिष्ठानः-जीवाचें अधिष्ठान ( आश्रय, बिंब ) जें कूटस्थ चेंतन्य त्यासहवतंमानच जीव मोक्ष, स्वर्ग इत्यादिकांच्या साधनाधिष्ठानाचा अधिकारी शोतो केवळ जाव ( चिदाभास ) अधिष्टानाचा आभास असल्यामळे वस्ततः तो कोणी पदाथच नव्हे व त्यामुळे त्याला कोणत्याही प्रकारचा अधिकार, मिळणे