अष्टोत्तरशत रामायणें १ | Asttarshara Ramayane 1

बद घपोद्धात तात, “असुक अमुक रामायणें जमेस धरावी त्याशिवाय इष्ट संख्या भरणार नाह पण त्यांचे चरित्रकार रा. पांगारकर म्हणतात, * ही दांतकारणी कक्षाला | ही केल्याशिवाय हि इष्ट संख्या भरते आहे.' अशा प्रकारचे या वादाने स्वरूप आह, सीतागात ऊर्फ अभंगरामायण याला हिं वरील ठिकाणीं रा. पांगारकर दलन कोरणींत्र च लेखतात; परंतु त्या च ग्रंथांत २५० पाने माग गल म्हणने ' अण त्तरशत रामायणें ? म्हणून जी स्वतंत्र यादी त्यानीं दिली आहद. तीमच्य मात्र सीतागीताची दांतकोरणी केल्याशिवाय त्यांचें द्वि पोट भरलेल दिसून थत नाह असो. रा. पांगारकर यानीं पंतांच्या बाबतीत बजावलेली सबा आम्हास सवैथा मान्य असून हि त्यांच्या यादीची आम्ही इतकी कून छाननी. कली याचा अर्थ, पंतांच्या अष्टोत्तरशत रामायणांची जुळणी काणी करून दिली तर ती आम्हांस नका आहे असें नाहीं. परंतु ती कशीतरी करून दामसतून भागत नाहीं. सव कागदपत्रांचे सुक्ष्म पयालोचन करून ब सबवे शषकांचे समा धान करून ती करून दाखविली पाहिजे. येथपयंत केलेल्या विबंचनाबहेन ४२1२ त्तरदत रामायणांच्या प्रश्नाचें वास्ताविक स्वरूप कहा प्रकारच आहे ह बराच कांच्या लक्षांत येईल. थोडक्यांत सागावयाचें म्हणजे आमच्या मत प्रस्तूत हप्त्यांत छापलेली ९० किंवा ८९, पंताच्या अनश्षेक्मा्ण घरावयास पाहिने असन लेलीं भारतांत्गत (वन. अ.१न०ते १२) हारवशांतगत (अ. घावरचरे०), भारे वतांतगत ( नवमस्कंद १४३-१६६) व अवतारमालांतगत हा भार, तस्करीप- द्रवांत नष्ट झालेल्यांपैकी व अनुपलब्ध अश्शी ११ मिळून १०५ किंव १०४ रामायणांच्या नांवांचा सप्रमाण शोध लागतो. आणखी तीनचार नांबां्सबंधी . मात्र आजघटकेला कांही उलगडा करतां येत नाही. तथापि तो पु्ॅमाग करत येईल अद्षी अजून हवि आशा वाटते. कारण, पंतांचा ज्येष्ट पुत्र रघूनाय व कान पुत्र रामकृष्ण यांचे नीटसे पटत नव्हतें असें मोरापंतांचे चारश्र पू. ९० वर _ डीपेंत रामकृष्णपंतांने राघूनानास लिहिलेल्या पत्रांतील उडत केलेल्या बाक्य!- ' रामकृष्णपत पढरपुरास आपल्या सासुरवाडीच्या छायेखाली जश . बरून स्पष्ट होतें. पंतांच्या पाठीमागें वर्षे दोन वर्षांत हरे उभयता बंधू विभक्त झाल्याचा हि दाखला मिळतो. अशा स्थितींत बारामती सोडण्याची बेळ ऊन चा रभ आपल्या द्सूं लागल्यामुळे, व रचुनाथानें हि रामकृष्णाबरोबर पंढरपुरास जाळत